Κακοήθειες του ουροποιητικού

Οι συνηθέστερες κακοήθειες του ουροποιητικού είναι ο Καρκίνος του νεφρού, ο Καρκίνος της Ουροδόχου Κύστεως και ο Καρκίνος των Όρχεων

Ο καρκίνος του νεφρού αποτελεί το τρίτο σε συχνότητα νεόπλασμα του ουροποιητικού συστήματος. Παρουσιάζει δύο έως τρείς φορές αυξημένη συχνότητα στους άντρες και η συχνότητα του είναι υψηλότερη στις αστικές περιοχές. Η έκτη με έβδομη δεκαετία της ζωής αποτελούν τη συχνότερη περίοδο εμφάνισης του, έχει όμως αναφερθεί ακόμη και σε εφήβους.

Πάρα πολλοί παράγοντες, διαιτητικοί, ορμονικοί, χρωμοσωμικών ανωμαλιών, ογκογονιδίων, και άλλοι έχουν συχνά αναλυθεί προκειμένου να διευκρινιστεί η αιτία του καρκίνου του νεφρού. Παρόλα αυτά κανένας συγκεκριμένος παράγοντας δεν έχει επισημανθεί. Έχουν ενοχοποιηθεί ο καπνός, το κάδμιο, και η ακτινοβολία. Ειδικότερα στους καπνιστές έχει παρατηρηθεί πενταπλάσια συχνότητα καρκίνου του νεφρού από τους μη καπνιστές. Πάνω από το 30% του νεφροκυτταρικού καρκίνου συνδέεται με το κάπνισμα. Από τους διαιτητικούς παράγοντες η χρήση κυρίως λιπαρών τροφών, ζάχαρης, γάλατος και καφέ σχετίζονται με την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του νεφρού. Επίσης η κατάχρηση αναλγητικών και η παχυσαρκία αποτελούν παράγοντες κινδύνου.

Το νεφρικό καρκίνωμα είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στις μη χειρουργικές θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η ακτινοβολία, η χημειοθεραπεία, οι ορμονικοί χειρισμοί και η ανοσοθεραπεία. Μόνο η χειρουργική προσέγγιση όμως μπορεί να προσφέρει την ίαση, και εξαρτάται απόλυτα από το στάδιο του νεοπλάσματος και το βαθμό διαφοροποίησής του.

Θεραπεία εκλογής για τον εντοπισμένο καρκίνο του νεφρού αποτελεί η ριζική νεφρεκτομή, αφαιρείται δηλαδή ο νεφρός en block με το περινεφρικό λίπος και το σύστοιχο επινεφρίδιο. Σε περίπτωση ύπαρξης μικρότερου των 4 εκατοστών, περιφερικού όγκου μερική νεφρεκτομή μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Με τη χρήση ρομποτικού συστήματος επίσης επιτυγχάνουμε εξαιρετικά ογκολογικά αποτελέσματα με πολύ μεγάλη ασφάλεια για τον ασθενή. Η τρισδιάστατη όραση και η ακρίβεια των χειρισμών επιτρέπει την αφαίρεση του όγκου και τη διατήρηση του υπόλοιπου νεφρού.Η νεφρεκτομή σε αυτή την περίπτωση γίνεται αναίμακτα, χωρίς καμία τομή και έτσι ο ασθενής δεν αισθάνεται πόνο, ενώ κινητοποιείται άμεσα.

Η νοσηλεία στο νοσοκομείο είναι μικρή και ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στις δραστηριότητες του.

Η πρόγνωση των ασθενών με εντοπισμένο καρκίνο του νεφρού μετά τη νεφρεκτομή είναι εξαιρετική, σε αντίθεση με αυτή των ασθενών με μεταστατική νόσο, που ουσιαστικά εμφανίζουν μηδαμινά ποσοστά μακροχρόνιας επιβίωσης και η θνητότητα εντός του πρώτου χρόνου ξεπερνά το 50%.

Καταλαβαίνουμε , λοιπόν, πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού. Η σύγχρονη γνώση και η εφαρμογή τελευταίων μεθόδων διάγνωσης και χειρουργικής θεραπείας , όπως η ρομποτική χειρουργική, εξασφαλίζουν την πλήρη ίαση.

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης αποτελεί τη συχνότερη κακοήθεια της ουροποιητικής οδού και το κυρίαρχο σύμπτωμα της νόσου είναι η αιματουρία, η παρουσία δηλαδή αίματος στα ούρα του ασθενούς.

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που συνδέονται με την ανάπτυξη του καρκίνου της κύστης όπως:

• Το κάπνισμα που είναι και ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου και αφορά το 50% των περιπτώσεων
• Η καθημερινή έκθεση σε χημικά αποτελεί τον 2ο πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου (αποτελεί το 10% όλων των περιπτώσεων)
• Η ακτινοβολία, η χρόνια λοίμωξη της κύστης και η χημειοθεραπεία με κυκλοφωσφαμίδη
• Κληρονομικοί παράγοντες 

Η αιματουρία αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της νόσου και είναι συνήθως ανώδυνη.

Μπορεί να είναι μακροσκοπική, όταν τα ούρα είναι εμφανώς κόκκινα, ή μικροσκοπική, όταν η παρουσία του αίματος αποκαλύπτεται μόνο με το μικροσκόπιο.

Ακόμη και ένα μοναδικό επεισόδιο αιματουρίας, χωρίς καμία επανάληψη, μπορεί να υποκρύπτει καρκίνο της κύστης. Τα συχνότερα συμπτώματα της ασθένειας είναι:

• Επώδυνη ούρηση
• Συχνουρία
• Επιτακτική ούρηση
• Πυελικό/υπερηβικό άλγος

Οι ασθενείς με αιματουρία αλλά και όσοι δεν παρουσιάζουν συνδυαστικά λοίμωξη ή /και λίθους της ουροποιητικής οδού, πρέπει να υποβάλλονται σε κυστεοσκόπηση και απεικονιστικό έλεγχο του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος (με εξέταση εκλογής την αξονική πυελογραφία).

Έντονα συμπτώματα κατά την ούρηση, όπως συχνουρία, επιτακτικότητα και δυσουρία, που δε συνδέονται με ουρολοίμωξη, απαιτούν πλήρη διαγνωστικό έλεγχο για τον αποκλεισμό κακοήθειας της ουροδόχου κύστης

Σύμφωνα με κατευθυντήριες οδηγίες της ουρολογικής εταιρείας, κάθε ενήλικας με επεισόδιο ανώδυνης αιματουρίας πρέπει να υποβάλλεται σε πλήρη διαγνωστικό έλεγχο.

Ο Καρκίνος Ουροδόχου Κύστης αν διαγνωσθεί έγκαιρα, σε πρώιμο στάδιο, μπορεί να ιαθεί πλήρως, ενώ αρχικά γίνεται η Διουρηθρική αφαίρεση του όγκου από την κύστη.

Η επέμβαση αυτή ίσως να είναι αρκετή όσον αφορά τη θεραπεία του καρκίνου, χωρίς την ανάγκη επιπλέον θεραπειών. Οι ιστοί που αφαιρούνται κατά τη διάρκεια της Διουρηθρικής επέμβασης αποστέλλονται για ιστοπαθολογική εξέταση. Η ιστοπαθολογική έκθεση που προκύπτει είναι σπουδαίας σημασίας διότι υποδεικνύει το βαθμό επιθετικότητας του καρκίνου καθώς και το αν είναι διηθητικός ή όχι.

Πολλές φορές, εκτός από τη Διουρηθρική αφαίρεση του όγκου απαιτούνται και περαιτέρω θεραπείες, όπως ενδοκυστικές εγχύσεις (με χρήση καθετήρα) με χημειοθεραπευτικά ή ανοσολογικά φάρμακα (BCG).

Σε περίπτωση που η ιστοπαθολογική έκθεση δείξει ότι ο Καρκίνος Ουροδόχου Κύστης είναι διηθητικός (διηθεί τη μυϊκή στοιβάδα της κύστης που βρίσκεται σε βαθύτερα στρώματα) τότε η διουρηθρική αφαίρεση του καρκίνου δεν είναι αρκετή , και απαιτείται ολική κυστεκτομή.

Η ολική Κυστεκτομή είναι επέμβαση κατά την οποία αφαιρείται τελείως η Κύστη, ο Προστάτης, και οι σπερματοδόχες κύστεις.

Σε ασθενείς που βρίσκονται σε προχωρημένη ηλικία ή η γενικότερη κατάσταση της υγείας τους δεν επιτρέπει να υποβληθούν σε τόσο μεγάλη επέμβαση, προτείνεται η λύση της ακτινοθεραπείας.

Η ακτινοθεραπεία δεν προσφέρει τα ίδια ογκολογικά αποτελέσματα με αυτά της Ριζικής Κυστεκτομής, μπορεί όμως να προσφέρει ανακούφιση στον ασθενή και να παρατείνει το προσδόκιμο επιβίωσης.

Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί το δεύτερο πιο κοινό είδος καρκίνου στους άνδρες, μετά τον καρκίνο του δέρματος. Συχνά αναπτύσσεται αργά, χωρίς να παρουσιάζει ιδιαίτερα συμπτώματα.

Ορισμένες όμως μορφές του είναι πιο επιθετικές και μπορεί να εξαπλωθούν με γρήγορους ρυθμούς. Η πρόληψη και η εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας κρίνονται απαραίτητα.

Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται όταν αναπτυχθούν στον προστάτη παθολογικά (καρκινικά) κύτταρα. Τα κύτταρα αυτά συχνά πολλαπλασιάζονται με ανεξέλεγκτο ρυθμό και κάποιες φορές, φτάνουν στο σημείο να απλωθούν έξω από τον προστάτη σε διάφορες περιοχές του σώματος.

Ο καρκίνος του προστάτη σε γενικές γραμμές θεωρείται μια ασθένεια με αργή ανάπτυξη και η πλειοψηφία των ανδρών με καρκίνο χαμηλού βαθμού, ζουν για πολλά χρόνια, χωρίς εκείνος να εξαπλώνεται και να απειλεί τη ζωή τους.

Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις ο καρκίνος, εξαπλώνεται γρήγορα και μπορεί να είναι θανατηφόρος. Η κατάλληλη αντιμετώπιση αποτελεί σημείο-κλειδί σε αυτές τις περιπτώσεις.

Τα κυριότερα αίτια εκδήλωσης της νόσου είναι η ηλικία, η κληρονομικότητα και η διατροφή.

Ηλικία: Η νόσος είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ηλικία, πράγμα που σημαίνει πως αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισής της με την πάροδο της ηλικίας. Στην ηλικία των 75, ο κίνδυνος εμφάνισης είναι 1 στους 7 άνδρες. Στην ηλικία των 85, το ποσοστό αυξάνεται σε 1 στους 5 άνδρες.

Οικογενειακό ιστορικό: Αν υπάρχει συγγενής πρώτου βαθμού με καρκίνο του προστάτη, αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης. Ο κίνδυνος αυξάνεται και στην περίπτωση που περισσότεροι από έναν συγγενή έχουν καρκίνο του προστάτη. Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός επίσης για τους άνδρες, των οποίων οι συγγενείς τους διαγνώστηκαν σε νεαρή ηλικία.

Διατροφή: Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν πως η κατανάλωση επεξεργασμένων κρεάτων ή τροφίμων πλούσιων σε λίπος, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.

Όταν ο καρκίνος του προστάτη είναι εντοπισμένος και περιορισμένος μόνο στον προστάτη υπάρχουν πέντε διαθέσιμες επιλογές θεραπείας για τον ασθενή:

• Χειρουργείο για την αφαίρεση του προστάτη (ριζική προστατεκτομή)
• Ακτινοβολία του προστάτη είτε με εξωτερική ακτινοβόληση είτε με εμφύτευση ραδιενεργών κόκκων (βραχυθεραπεία)
• Πάγωμα του προστάτη (κρυοθεραπεία)
• Ορμονική θεραπεία, η οποία δεν είναι θεραπευτική και συχνά συνδυάζεται με ακτινοβολία ή κρυοθεραπεία

Είναι μία από τις παθήσεις που εμφανίζονται κυρίως στις ηλικίες μεταξύ 20 και 40 ετών. Με τον όρο καρκίνος των όρχεων περιγράφουμε όλες τις κακοήθειες και ογκοπάθειες που αναπτύσσονται στους όρχεις.

Ο καρκίνος των όρχεων συνιστά το 1% των καρκίνων στον άνδρα και η αιτιολογία του δεν είναι γνωστή. Εικάζεται ότι σχετίζεται με την κρυψορχία αφού ο κίνδυνος νεοπλάσματος είναι 20-40 φορές μεγαλύτερος σε ασθενείς με κρυψορχία.

Για την εμφάνιση κακοήθειας στους όρχεις ενοχοποιούνται τα εξής:

• Η κρυψορχία (μη κάθοδος των όρχεων και των δύο ή του ενός από την πύελο μέσω του βουβωνικού πόρου στην τελική τους θέση το όσχεο)
• Χημικοί παράγοντες, περιβάλλον Αυξημένη τάση παρατηρείται επίσης σε έκθεση σε πολυβινυλοχλωρίδιο
• Έκθεση σε οιστρογόνα κατα την εμβρυακή ηλικία
• Προχωρημένη ηλικία της μητέρας κατά την κύηση
• Σύνδρομo Down.Σύνδρομο Klinefelter
• Λοίμωξη με HIV
• Καρκίνωμα in situ (αρχόμενος καρκίνος αλλού) αυξάνει επίσης την πιθανότητα προσβολής

Η ασθένεια εκδηλώνεται αρχικά με διόγκωση του όρχεως. Αυτό το σημάδι δεν πρέπει να αγνοείται ποτέ. Εάν υπάρχουν μεταστάσεις, τότε προστίθενται και τα αντίστοιχα συμπτώματα. Αν ο όγκος παράγει β-HCG (ορμόνη β χοριακή) μπορεί να παρατηρηθεί γυναικομαστία (αύξηση του μεγέθους των μαστών).

Η θεραπεία που συστήνεται είναι η χειρουργική. Σε κάθε περίπτωση όγκου όρχεως εκτελείται διαβουβωνική ορχεκτομή, ώστε να γίνει η διάγνωση και ανάλογα με τον ιστολογικό τύπο και το στάδιο της νόσου επιλέγεται η χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία για την μείωση των τοπικών υποτροπών.

Η βιοψία όρχεων εγκυμονεί κίνδυνο διασποράς της νόσου και αυξημένο ρίσκο απομακρυσμένων μεταστάσεων.

Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι σε σεμίνωμα σταδίου -1 δικαιολογείται μετά την ορχεκτομή και η απλή παρακολούθηση και όχι άλλη συμπληρωματική θεραπεία, επειδή η πιθανότητα διηθήσεως των παραορτικών λεμφαδένων είναι μόνο 15-20%, κάτι που σημαίνει ότι αντίστοιχη είναι και η πιθανότητα υποτροπής, αν δεν χορηγηθεί άλλη αγωγή.